Δημοκρατικός Στρατός Πελοποννήσου (ΔΣΠ)
- Οργανισμός
- 1946
- Μάρτιος 1949
- Πελοπόννησος
- Στρατιωτικές δυνάμεις, Ελληνικές
- Left Military Forces
-
-
Δημοκρατικός Στρατός Πελοποννήσου (ΔΣΠ) ονομάστηκε το ένοπλο τμήμα των δυνάμεων του ΔΣΕ που έδρασε στην περιοχή της Πελοποννήσου. Κατά την περίοδο της «λευκής τρομοκρατίας» τα μέλη και οι οπαδοί της Αριστεράς δέχθηκαν πολύμορφες πιέσεις από μέλη παραστρατιωτικών ομάδων της Δεξιάς και κυρίως από την πολύ ισχυρή στην περιοχή οργάνωση Χ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το μεγαλύτερο μέρος των ενεργά αριστερών κατοίκων της Πελοποννήσου να μετακινηθεί σε μεγάλες πόλεις (κυρίως στην Αθήνα) ενώ όσοι απέμειναν κρύβονταν στα βουνά ως διωκόμενοι. Από το καλοκαίρι του 1946 και μετά την κλιμάκωση των τρομοκρατικών ενεργειών και των κατασταλτικών μέτρων άρχισε η οργάνωση των διωκόμενων σε μικρές αντάρτικες ομάδες που δρούσαν κυρίως στη Νότια Πελοπόννησο. Οι συγκρούσεις, μικρής κλίμακας, μεταξύ των αντάρτικων ομάδων και των δυνάμεων της Χ και της Χωροφυλακής άρχισαν να γενικεύονται από τον Σεπτέμβρη του 1946 αλλά ήταν μικρής κλίμακας. Η πρώτη σημαντική επιχείρηση του ΔΣΠ έγινε στις 13 Φεβρουαρίου του 1947 με την επίθεση στην Σπάρτη και την απελευθέρωση 220 κρατουμένων. Από το 1947 ο εμφύλιος στην Πελοπόννησο πήρε μεγάλες διαστάσεις ενώ προοδευτικά ο ΔΣΠ ενίσχυσε τις δυνάμεις του για να κατορθώσει το φθινόπωρο του 1948 να ελέγχει ένα μεγάλο μέρος των ορεινών όγκων της Πελοποννήσου. Ήταν η εποχή που ο ΔΣΠ αριθμούσε περισσότερους από 3.000 μαχητές και πραγματοποίησε μεγάλης κλίμακας επιθέσεις σε πόλεις και κωμοπόλεις του Μωριά. Από το Γενάρη του 1948 επικεφαλής του Αρχηγείου Πελοποννήσου του ΔΣΕ ορίστηκε ο Στέφανος Γκιουζέλης, ενώ το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους το Αρχηγείο μετονομάστηκε σε ΙΙΙ Μεραρχία του ΔΣΕ, η οποία αποτελούνταν από την 22η και την 55η Ταξιαρχία του ΔΣΕ. Στα τέλη του Δεκέμβρη του 1948 ξεκίνησε η εκκαθαριστική επιχείρηση του Εθνικού Στρατού στην Πελοπόννησο με την ονομασία «Περιστερά» υπό τη διοίκηση του Α’ Σώματος Στρατού και με τη συμμετοχή 50.000 περίπου στρατιωτών. Μέχρι τον Μάρτη του 1949 οι δυνάμεις του ΔΣΠ είχαν διαλυθεί και ο εμφύλιος στην Πελοπόννησο είχε ουσιαστικά ολοκληρωθεί με την συντριβή των δυνάμεων της Αριστεράς.
(Πηγή: Μαργαρίτης Γιώργος, Ιστορία του ελληνικού εμφυλίου πολέμου 1946-1949, Βιβλιόραμα, Αθήνα 2001-2002, τόμος Α’, σελίδες 515-608 και τόμος Β’, σελίδες 295-338)
-
- Original: AltSol Company. - Rules: RDA
Συμμετείχε στα γεγονότα
- Μάχη της Βαμβακούς (Οκτώβρης 1946)
- Δεύτερη αποστολή όπλων στον Δημοκρατικό Στρατό Πελοποννήσου (Αύγουστος 1948)
- Πρώτη αποστολή όπλων στον Δημοκρατικό Στρατό Πελοποννήσου (Ιούλης 1948)
- Μάχη της Δημητσάνας (Αύγουστος 1948)
- Μάχη της Χαλανδρίτσας (Ιούλιος 1948)
- Επιχείρηση ΔΣΠ στις φυλακές Σπάρτης (Φεβρουάριος 1947)
Θεματική επικεφαλίδα έργων
- Σβώλος, Θανάσης. Αντάρτης στα βουνά του Μωριά : οδοιπορικό (1947-49)
- Παλαιολογόπουλος, Δημήτρης. Το χρονικό ενός αγωνιστή : Βάγιος Βαΐτσης, από την Αργαλαστή του Πηλίου... στο Καρδαρίτσι της Γορτυνίας
- Παλαιολογόπουλος, Δημήτρης. Το Λαϊκό Διδασκαλείο Πελοποννήσου : ένα φυτώριο δασκάλων του ΔΣΕ στην περίοδο του Εμφύλιου, 1948
- Παλαιολογόπουλος, Δημήτρης. Ο εμφύλιος πόλεμος στην επαρχία των Καλαβρύτων, 1946-1949
- Κριμπάς, Γρηγόρης. Εμφύλιος : γενική εικόνα - γεγονότα απ' το Μοριά
- Λέφας, Γιάννης Λ. Χιλιάδες τέσσερις σταυροί στο μαρτυρικό Μωριά
- Κριμπάς, Γρηγόρης. Πέρδικας
- Παπακωνσταντίνου, Κώστας (Μπελάς). Η νεκρή μεραρχία (η ΙΙΙ μεραρχία των νεκρών του ΔΣ Πελοποννήσου)
- Καραμούζης, Γιάννης. Να γιατί σας πολεμώ
- Μόσχος, Γιώργος Δημ. Χρόνια της φωτιάς : ο εμφύλιος στην Αχαϊο-Ήλιδα
- Κανελλόπουλος, Γιώργος. Διοικητικοί θεσμοί και κρατικές δομές του Δημοκρατικού Στρατού στην Πελοπόννησο